خواص انجیر در طب سنتی

انجیر به دلیل داشتن فیبر بالا در کاهش وزن موثر است.
 

چکیده : انجیر درمان بواسیر، رفع حرارت و تشنگی، بازکننده گرفتگی ها، مقوی کبد، ورم طحال، نرمی سینه، رفع سرفه، درمان آرتروز و کمک به استحکام استخوان ها است.

تعداد کلمات 1865 / تخمین زمان 9 دقیقه  

هندیان از ریشه‌ی درخت انجیر برای کاهش میزان استرس و ترس در افراد استفاده کرده‌اند. همچنین میوه‌ی انجیر را برای درمان جذام، خستگی، خونریزی، سرفه، آسم و سایر بیماری‌های تنفسی، استفراغ، التهاب ریوی، اسهال، ضد کرم، ضدقارچ، دیابت، زخم‌های پوستی، التهاب دهان، عفونت‌های قارچی پوست، سکسکه، تورم مفاصل، شکستگی استخوان، نقرس، التهابات غدد لنفاوی، روماتیسم، بیماری‌های قلبی، دردهای قفسه سینه، بیماری‌های مقاربتی، مارگزیدگی، دیابت، سنگ‌های ادراری، عفونت دستگاه ادراری، سرخک و آبله سودمند دانسته‌اند. علاوه بر این برای درمان بیماری‌های کبدی انجیر را به تنهایی یا همراه با پودر فلفل به مدت چند روز به بیماران مبتلا به بیماری‌های کبدی می‌دادند. از این میوه به تنهایی برای درمان دندان درد و رفع بوی بد دهان و به همراه شکر از آن برای درمان بیماری مالاریا استفاده شده است و همراه با عسل برای کاهش شدت خون‌ریزی بکار برده‌اند. در نپال از جوشانده برگ درخت انجیر به همراه عسل برای رفع گوش درد، دندان درد و میگرن استفاده کرده‌اند، در آمریکای جنوبی و مرکزی از انجیر به عنوان ضد کرم استفاده می‌شد.
انجیر در کتاب‌های مقدس یهودیان و یونانیان قدیم نام  برده شده است و خداوند در قرآن کریم به آن و زیتون قسم یاد کرده است. این میوه ملین است و درمان بیماری‌های متعددی از جمله بواسیر، نقرس و صرع موثر است. 

فواید دیگری که برای انجیر بیان شده است عبارتند از:

انجیر حوای مواد قندی، پروتئینی، ازته، اسیدهای چرب و آنزیم‌ها است. همچنین این میوه دارای ترکیبات خاصیت ضد سرطان است. در بین میوه‌ها انجیر میوه‌ای است که بالاترین میزان مواد معدنی و به خصوص پتاسیم و فسفر را داراست. این دو ماده به ترتیب باعث کاهش میزان فشار خون و افزایش بهره هوشی و حافظه می‌شوند. بیش از 28 درصد فیبر موجود در این میوه از نوع قابل حل است. این نوع فیبر به کنترل قند خون و کاهش میزان کلسترول خون کمک می‌کند. از انجیر الکل، قهوه و سایر کالاهای تجاری تهیه می‌‌کنند. انجیر منبع غنی از آهن است، به همین دلیل مصرف آن در افراد مبتلا به کم خونی بسیار توصیه می‌شود.
 

امروزه نشان داده شده است که بیش از 70 درصد از موارد بروز سرطان مربوط به رژیم غذایی افراد است، برای مثال مصرف مواد غذایی با چربی بالا باعث افزایش میزان ابتلا به سرطان سینه و راست روده می‌شود. از انجیر برای درمان سرطان و سایر تومورها، یا تورم در قسمت‌های داخلی بدن مثل تورم در دستگاه گوارش استفاده  می‌شود و اغلب باید همراه با شنبلیله مصرف شود. این ویژگی انجیر اولین بار در دهه 1940 مورد بررسی قرار گرفت. در این تحقیقات نشان داده شد که مصرف انجیر باعث کاهش میزان گسترش تومور در بدن، آسیب کمتر به DNA، افزایش میزان آنزیم‌های ضد سرطان و آپوپتوزیز می‌شود. خواص انجیر به دلیل وجود موادی نظیر تری‌ترپنوئیدها و کربو کسیلیک نیز است. استرول‌های موجود در انجیر باعث تقویت سیستم ایمنی و متعاقبا کاهش میزان التهاب و سرطان می‌‌شوند.
 

از مهم‌ترین دلایل بروز بیماری‌های قلبی مصرف مواد غذایی با کلسترول و تری گلیسیریدهای بالاست. مصرف مواد غذایی با چربی پایین میزان ابتلا به این بیماری‌های را کاهش می‌دهد. انجیر به واسطه‌ی وجود فلاونوئیدها از بروز بیماری‌های قلبی جلوگیری می‌کند. با انجام آزمایشات بر روی موش‌های آزمایشگاهی و جوجه مشخص شده است که مصرف انجیر باعث کاهش میزان کلسترول خون و بیماری‌های قلبی مانند تصلب شرائین می‌شود.
 

استفاده بیش از حد داروهای کاهنده قند خون و انسولین باعث ایجاد عوارض مختلف در بیماران می‌شود. به همین دلیل پزشکان امروزه به دنبال پیداکردن داروهای گیاهی به عنوان جایگزین دارو‌های شیمیایی هستند.  انجیر یکی از میوه‌هایی است که مطالعات بسیاری بر روی آن انجام شده، برای مثال در مطالعه‌ای که بر روی موش‌های آزمایشگاهی انجام شد، مشخص شد که مصرف انجیر باعث کاهش میزان قند خون، تعدیل اسیدهای چرب و ویتامین E می‌شود. همچنین این خاصیت انجیر بر روی خرگوش مورد بررسی قرار گرفته و نشان داده شده که عصاره‌ی انجیر باعث کاهش میزان قند خون و اکسیداسیون چربی‌ها می‌شود. به همین دلیل یکی از مهم‌ترین اثرات مصرف انجیر در این بیماران این است که میزان عوارض ناشی از این بیماری را در آن‌ها کاهش می‌دهد. بتا سییتواسترول در گلوکوزید مهم‌ترین ماده موجود در انجیر است که باعث این اثرات می‌شود.
 

در آزمایشات انجام شده بر روی موش‌های آزمایشگاهی مصرف انجیر در این حیوانات باعث کاهش تب در آن‌ها می‌شود و حتی میزان کاهش تب بیشتر از زمانی است که از داروهای تب بر مانند پاراکتامول استفاده می‌شود.

از انجیر برای درمان بسیاری از بیماری‌های باکتریایی، قارچی، ویروسی و انگلی استفاده می‌‌شود. مصرف این میوه میزان ابتلا به التهابات معده روده ای را که با علایم تهوع، استفراغ، گرفتگی‌های شکمی، اسهال و در برخی از موارد اسهال خونی، تعرق، سردرد، سستی، تب و بی قراری همراه است جلوگیری می‌کند. همچنین مانع از رشد سودوموناس آئروژینوزا می‌شود که این باکتری در انسان می‌تواند باعث عفونت دستگاهی ادراری، دستگاه تنفسی، قرنیه و ایجاد زخم‌های پوستی شود. این عوارض بیشتر در افراد دارای نقص سیستم ایمنی نظیر افراد مبتلا به بیماری ایدز یا سرطان ایجاد می‌شود.
 
انجیر انواعی دارد از جمله کوهی و باغی. بهترین نوع انجیر، آنست که شیرین و شاداب باشد؛ فرقی نمی‌کند رنگ آن سفید باشد یا سیاه اما در جایی از طب ذکر شده نوع سفید به عنوان غذا بهتر است مصرف شود (برای همه قابل استفاده است) و نوع سیاه به عنوان دوا؛ لذا نوع سیاه شاید برای برخی عوارض ایجاد کند. مزاج انجیر گرم و تر است و جزو غذاهای اصلی‌ انسان است. چون مزاج گرم و تری دارد باعث نرم شدن بافت‌های بدن می‌شود به همین دلیل در احادیث گفته شده انسدادها را رفع می‌کند.
 
ضد نفخ، باد و قولنج در بدن است و کمک به تقویت اعضای مستحکم بدن مثل مو، استخوان و دندان می‌‌کند. انجیر برای افراد فلج و برخی انواع صرع (مخصوصا ناشی از سردی مزاج) نیز مفید است. نوع تازه آن رطوبت بیشتری دارد لذا لطیف کننده و رقیق کننده خون و مایعات بدنی، تحلیل برنده و از بین برنده رسوبات و مواد زاید و ملین و جلا دهنده سیستم گوارش است. انجیر هر چه تازه‌‌تر باشد لینت مزاج بیشتری ایجاد می‌کند. میزان مواد غذایی انجیر از همه میوه‌ها بیشتر است؛ پس چاق کننده است. همچنین برای رفع درد و خشکی ریه و مجاری هوایی و حنجره مفید است؛ لذا افرادی که دچار خشکی و گرفتگی صدا یا سرفه خشک هستند (مخصوصا افراد لاغر با مزاج سرد خشک سودایی) می‌توانند انجیر خیس‌‌خورده و نرم شده در گلاب (ناشتا یا غیر ناشتا) میل کنند و بسیار نفع ببرند. انجیر خشک طبیعتاً رطوبت کمتری دارد و از نظر عملکردها کمی ضعیف‌تر از انجیر تازه است و تا حدودی ایجاد تشنگی می‌کند؛ این نوع انجیر برای افراد رطوبتی سردمزاج مناسب تر است.
 
انجیر مواد عفونی‌ را به سمت پوست هدایت و دفع می‌کند؛ بنابراین برخی افراد به دنبال مصرف انجیر و مشابه آن دچار جوش پوستی می‌شوند که این الزاماً علامت بدی نیست و می‌تواند به دلیل دفع مواد زاید از عمق بدن به سطح پوست باشد. همانگونه که ذکر شد افراد با مزاج سرد و تر بهتر است انجیر خشک استفاده کنند تا بر تری آن‌ها نیفزاید و افراد با مزاج سرد و خشک از انجیر تازه (یا انجیر خشکی که در آب یا گلاب چند ساعتی خیس خورده باشد) بهره ببرند چون رطوبت بیشتر داشته برای لینت و رطوبت بخشی به مزاج بهتر است. با رعایت نکات فوق خواص بیشتری از این میوه بدست می‌‌آید.
انجیر خاصیت ضد سرطانی دارد و جوشانده غلیظ انجیر خشک برای درمان سرماخوردگی توصیه می‌شود.مصرف انجیر به دلیل داشتن فیبر بالا در کاهش وزن نیز موثر است چرا که گرسنگی را رفع می‌کند.
انجیر تقویت‌کننده کبد است و در رفع سوء هاضمه کمک می‌کند.این خوراکی ارزشمند منبع خوبی از کلسیم است به همین دلیل به افزایش تراکم استخوان کمک کرده و از پوکی استخوان پیشگیری می‌کند حتی گفته شده کلسیم در انجیر به اندازه کلسیم موجود در شیر است.
مصرف انجیر دفع کلسیم از طریق ادرار را کاهش می‌دهد و مهم‌ترین خاصیت شناخته شده انجیر رفع یبوست است چرا که فیبر بالای آن مانع یبوست می‌شود و به عملکرد روده کمک می‌کند. برای درمان سیاه سرفه و ذات‌الریه می‌توان از انجیر استفاده کرد.همچنین تعرق بدن را بیشتر کرده و ضد تب است.
انجیر سرشار از پتاسیم، منیزیم، کلسیم، فسفر و ویتامین‌های A، B و C است.این خوراکی به‌عنوان یک تنقلات خوب و مفید برای کودکان باید استفاده شود چراکه کالری و انرژی زیادی هم تولید می‌کند. انجیر برای درمان آرتروز و درد مفاصل کاربرد دارد و درمان کننده التهاب دستگاه تنفسی است"انجیر به میزان بالایی هم گوگرد دارد که برای تقویت مو مفید است و مصرف آن برای زنان باردار بسیار توصیه می‌شود.
انجیر تقویت‌کننده کبد است و در رفع سوء هاضمه کمک می‌کند.این خوراکی ارزشمند منبع خوبی از کلسیم است به همین دلیل به افزایش تراکم استخوان کمک کرده و از پوکی استخوان پیشگیری می‌کند.
انجیر قوای جنسی و جسمی را افزایش می‌دهد.همچنین، بچه‌هایی که هنگام دویدن و بازی کردن دچار درد ناحیه زیر دنده چپ می‌شوند، می‌توانند برای تسکین درد از انجیر با سرکه بهره بگیرند.
 انجیر با طبیعت گرم و تر، موافق حال سردمزاج‌ها و سوداوی مزاج‌ها است.خداوند به انجیر قسم یاد کرده است چرا که انجیر هم غذاست و هم دوا! شاید انسان‌ها با توجه به انجیر و خواص انجیر که یک آیه و نشانه الهی است، توجه کنند، اسباب توسعه و رشد معنوی خود را فراهم آورده‌اند.
 
منبع :
برگرفته از مباحث دکتر افراسیابی
 دکتر میرغضنفری